SHBA dhe Kievi afër marrëveshjes historike për paqen: Sovraniteti i Ukrainës, i panegociueshëm

Bisedimet në Gjenevë sjellin një draft të ri që afron palët drejt një zgjidhjeje të konfliktit.

Qeveritë e Shteteve të Bashkuara dhe Ukrainës theksuan në një deklaratë të përbashkët se çdo marrëveshje për t’i dhënë fund luftës me Rusinë duhet të respektojë plotësisht sovranitetin kombëtar të Ukrainës, deklaratë që erdhi pas bisedimeve intensive në Gjenevë me përfaqësues amerikanë, ukrainas dhe evropianë.

Takimi, ku mori pjesë Sekretari i Shtetit Marco Rubio, u cilësua si një hap i rëndësishëm përpara, ndërsa Rubio u shpreh optimist se marrëveshja mund të finalizohet shumë shpejt. Drafti i ri i kornizës së paqes bazohet në planin 28-pikësh të propozuar nga Presidenti amerikan Donald Trump, i cili është rishikuar pas kundërshtimeve nga Kievi dhe kryeqytete evropiane, ndërsa SHBA-ja dhe Ukraina thonë se kanë hartuar një version të përditësuar që pasqyron prioritetet kyçe të Ukrainës.

Progresi në draftin e ri

Shefi i stafit të Presidentit ukrainas, Andriy Yermak, foli për përparim shumë të mirë, ndërsa Presidenti Volodymyr Zelensky theksoi se drafti i ri përfshin shumicën e kërkesave të Ukrainës. Paralelisht, Britania, Gjermania dhe Franca paraqitën një kundërpropozim që synon të shmangë presionin mbi Kievin për lëshime territoriale. Ky draft evropian sjell ndryshime të rëndësishme, përfshirë heqjen e kërkesës për koncesione në Donbas dhe modifikimin e kufizimeve mbi ushtrinë ukrainase, si edhe parashikimin e një roli të mundshëm të Rusisë në G8 dhe një proces gradues të heqjes së sanksioneve.

Kërkesat dhe vijat e kuqe të Ukrainës

Kievi ka bërë të qartë se nuk pranon asnjë marrëveshje që legjitimon pushtimin e territoreve ukrainase apo i imponon kufij të ngrirë. Zelensky kërkon garanci të forta sigurie, mekanizma për lirimin e të burgosurve, kthimin e fëmijëve të rrëmbyer dhe mbajtjen e aseteve ruse të ngrira deri në kompensimin e plotë të dëmeve të shkaktuara nga lufta.

Kundërpropozimi evropian prej 28 pikësh

Drafti evropian përfshin riafirmimin e sovranitetit të Ukrainës, një pakt gjithëpërfshirës mossulmimi mes Rusisë, Ukrainës dhe NATO-s, heqjen e ndalimit të zgjerimit të NATO-s, nisjen e dialogut Rusi–NATO pas marrëveshjes, garanci të forta sigurie për Ukrainën, kufizimin e forcave të armatosura të saj në 800,000 trupa, vendimmarrjen unanime për anëtarësimin e Ukrainës në NATO, mosvendosjen e trupave të përhershme të NATO-s në Ukrainë dhe stacionimin e avionëve luftarakë të Aleancës në Poloni.

Ai parashikon gjithashtu garanci sigurie nga SHBA-ja të ngjashme me Nenin 5, akses të Ukrainës në tregun e BE-së dhe një paketë të gjerë rindërtimi, riintegrimin gradual të Rusisë në ekonominë globale me heqje graduale të sanksioneve, përdorimin e aseteve ruse të ngrira për kompensim, krijimin e një grupi të përbashkët sigurie SHBA–Ukrainë–Rusi–Evropë, angazhim rus për mos-agresion, zgjerim të marrëveshjeve për kontrollin bërthamor, status jo-bërthamor të Ukrainës, rihapjen e centralit të Zaporizhias nën mbikëqyrjen e IAEA-s, zbatimin nga Ukraina të standardeve evropiane për të drejtat e pakicave, ndalesën e rikthimit të territorit me forcë dhe të ndryshimit të kufijve, garancinë ruse për përdorimin e lumit Dnieper dhe transportin e drithërave, krijimin e një komisioni humanitar për çështjet e të burgosurve, mbajtjen e zgjedhjeve pas marrëveshjes, dispozita për viktimat e luftës, mbikëqyrjen e marrëveshjes nga një Këshill Paqeje dhe vendosjen e armëpushimit e tërheqjes së forcave sipas pikave të dakorduara.

Afati dhe mundësia e marrëveshjes

Ndërsa dokumentet amerikane, evropiane dhe ukrainase po harmonizohen, negociatorët thonë se palët janë më afër se kurrë një zgjidhjeje politike. Trump, i cili i kishte vendosur Ukrainës afat deri më 27 nëntor, deklaroi së fundmi se plani i tij nuk është ofertë përfundimtare, çka lë hapësirë për ndryshime. Në rast marrëveshjeje, pritet një armëpushim i menjëhershëm dhe një tërheqje e koordinuar e forcave nën mbikëqyrje amerikane.

Burimi: BalkanWeb

Më të lexuarat